Aarde & ruimtewetenschappen

Hoe het allemaal begon
Het begon allemaal 14 miljard jaar geleden met de oerknal.

Toen het universum werd geboren, had het alleen protonen, neutronen en elektronen. Dat was het, niets meer dan dat. Niet iets om heel spannend over te zijn. (je kwam achter die dingen in de wetenschapsles). Maar neuclear-fusie vond plaats. En dat zorgt ervoor dat dingen aan elkaar blijven plakken. Het combineerde proton met neutron en bond in de eerste stap aan elkaar om deuterium te vormen. Wat gebeurt er in de volgende stap?

Na de eerste stap kan deuterium zich met iets anders vermengen, maar 90 seconden na de oerknal daalde de energie zo ver dat de reactie stopte. Dan hielden we nog maar 75% waterstof en 25% helium over. En dat is vandaag de dag nog steeds zo. We hebben een universum met 75% waterstof en 25% helium.

Dus de oerknal bracht ons niet de elementen die nodig zijn voor het leven. Maar toch, hier zijn we dan, dus waar komen deze belangrijke elementen vandaan? De elementen die nodig zijn voor het leven komen van de sterren en zullen worden vrijgelaten wanneer ze ontploffen.

Een ster is een grote bel met gas, met kernfusie in de binnenkern die waterstof verbrandt tot helium of zwaardere elementen. Een ster wordt geboren uit reusachtige moleculaire wolken van gas. Na verloop van tijd begint de zwaartekracht deze wolken in te storten en warmt het op bij het instorten. Wanneer de temperatuur hoog genoeg is zal kernfusie ontbranden, waardoor waterstof kan samensmelten tot helium. Dit is de geboorte van een ster.

Bruine sterren zijn kleine sterren die net groot genoeg zijn om kernfusie te ontsteken (massa is 8% van onze zon). Ze kunnen tientallen miljarden jaren oud worden.

Als onze zon begint te sterven, zal de kern samentrekken om op te warmen om helium te fuseren tot zwaardere elementen, en de buitenste laag zal uitzetten naar de eerste 3 planeten. De zon zal steeds zwaardere elementen blijven versmelten. Wanneer het ijzer bereikt wordt zal het beginnen te sterven omdat ijzer een element is dat je niet kunt fuseren om er een element uit te krijgen. Kernfusie stopt dus. De buitenste laag zal weg bewegen en we krijgen een nevel met in het midden de kern van de zon die een witte dwerg wordt genoemd.

Sterren met een hogere massa leven slechts 10 miljoen jaar. Wanneer het ijzer bereikt wordt begint de kernfusie uit te schakelen. Dan zal de zwaartekracht winnen, waardoor de buitenste lagen van de ster in de kern neerstorten. Dit zal het begin zijn van een supernova-explosie. De sterren met een hoge massa laten neutronensterren en zwarte gaten achter.

Met de explosie van de ster aan het einde van zijn leven komen al deze elementen vrij in de ruimte.


Betreft onderzoek:
Mijn specialiteit is astrofysica, astrobiologie en paleontologie. Het onderzoek dat ik in het verleden deed, ging over ijstijden op onze planeet Aarde. Dat was in de periode voordat er internet bestond. Je kunt je bijna niet voorstellen hoe we het in die tijd voor elkaar kregen, maar we deden het wel. Nu richt ik me vooral op onderzoek naar de massa-extincties op onze planeet in het verleden en de zoektocht naar exoplaneten.
Twee heel verschillende onderwerpen, zo lijkt het op het eerste gezicht, maar voor mij is er een verband. Die verbinding is het leven, de mogelijkheden van het leven en de bewoonbaarheid van een planeet. Wat een planeet maakt het bewoonbaar.

  

Voor de zoektocht naar exoplaneten werk ik met data van TESS en NGTS. Trouwens, wie op zoek is naar exoplaneten wordt ook wel planetenjagers genoemd. Dus als mensen me vragen wat ik doe, zeg ik dat ik op planeten jaag. Dat is altijd een mooi begin van een gesprek.

  

TESS is de Transiting Exoplanet Survey Satellite. Het levert ons een enorme hoeveelheid gegevens op waarmee we kunnen zoeken naar planeten buiten ons zonnestelsel, inclusief planeten die leven zouden kunnen ondersteunen.

tess

  

NGTS, de Next Generation Transit Survey, is een zoektocht op de grond naar exoplaneten. De faciliteit bevindt zich op het Paranal-observatorium in de Atacama-woestijn in het noorden van Chili.

next generation


Het onderzoek naar de massa-extincties op aarde in het verleden ligt meer op het gebied van paleontologie. Bestudeer en ontdek de oorzaken, probeer het te begrijpen.